Küresel ticaret savaşı yeniden başladı, şifreleme piyasası etkilendi

Yüz yıl önce, 1930’daki Smoot-Hawley Tarife Yasası dünya ekonomisine büyük zararlar verdi. Bu, yerli sanayiyi koruma adı altında uygulanan gümrük politikası, nihayetinde küresel ticaretin önemli ölçüde daralmasına yol açarak Büyük Buhran’ın etkisini artırdı. Bugün bile, ticaret korumacılığının gölgesi henüz tamamen dağılmamıştır.

2025年4月, Amerika Birleşik Devletleri Çin mallarına %125 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı, küresel pazar tekrar paniğe kapıldı. Çin Ticaret Bakanlığı hızlı bir yanıt vererek, eğer Amerikan tarafı "gümrük vergisi rakam oyunu" oynamaya devam ederse, Çin tarafının "umursamayacağı" tutum sergileyeceğini ve daha fazla karşı tedbir alma hakkını saklı tuttuğunu belirtti. Bu arada, Amerikan hükümeti 75 ülkeye "90 günlük gümrük vergisi askısı" teklifinde bulundu, genel vergi oranını %10'a düşürdü, ancak Çin, Meksika ve Kanada'yı hariç tuttu. Bu hedeflenmiş ticaret stratejisi yalnızca Çin ile ABD ekonomisinin ayrılma riskini artırmakla kalmadı, aynı zamanda kripto piyasası - bu küresel sermaye akışının yeni savaş alanı - yeni zorluklarla karşı karşıya kaldı.

Tarihsel Uyarı

1930'larda Smoot-Hawley Tarife Yasası'nın getirdiği ders, ülkelerin karşılıklı tarife artışlarıyla kötü bir döngüye girmesi ve sonuçta uluslararası ticaret sisteminin çökmesidir. 20. yüzyılın en yıkıcı ticaret politikalarından biri olarak kabul edilen bu yasa, günümüz karar alıcılarına derin bir uyarı niteliğindedir: Ticaret korumacılığı asla ekonomik sorunları çözmenin iyi bir yolu değildir. 1930'da ABD Kongresi, Büyük Buhran'dan etkilenen yerli sanayiyi korumak amacıyla bu yasayı geçirerek ithalat tarifelerini ortalama %59 gibi tarihi bir seviyeye çıkardı, ancak bu felaket bir zincirleme reaksiyona yol açtı.

Dünyanın önde gelen ticaret ortakları hızlı bir şekilde misilleme önlemleri aldı ve bu da 1929-1934 yılları arasında uluslararası ticaretin hacminin neredeyse üçte iki oranında azalmasına yol açtı. ABD'nin ihracat rakamları %70 oranında düştü ve küresel işsizlik oranı daha da kötüleşti. Bu politika yalnızca ABD ekonomisini kurtaramadı, aksine Büyük Buhran'ı uzatıp derinleştirdi ve ticaret korumacılığının ölümcül eksikliklerini açığa çıkardı: küreselleşen bir ekonomide tek taraflı olarak ticaret engellerini artırmak kaçınılmaz olarak "geri tepmek etkisi" yaratır. Daha derin etkisi ise, bu yasaların uluslararası çok taraflı ticaret işbirliğinin temelini yok etmesi, ekonomik milliyetçilik duygularını körüklemesi ve İkinci Dünya Savaşı öncesi uluslararası ekonomik düzenin çöküşüne zemin hazırlamasıdır.

Yeni bir gümrük savaşları turu

2025'te meydana gelen gümrük savaşı 1930'lardaki durumdan farklıdır; Amerika, küresel tedarik zincirini yeniden şekillendirmek için "seçici gümrük savaşı" yoluna gitmeye çalışıyor - bir yandan Çin'e büyük baskı yaparken, diğer yandan çoğu ülkeyle ilişkileri geçici olarak yumuşatıyor. Bu "böl ve fethet" stratejisi görünüşte zeki, ancak potansiyel riskler barındırıyor. Dünyanın ikinci en büyük ekonomisi olan Çin, artık 1930'lardaki pasif bir ticaret zayıf devleti değil. Amerika'nın ek gümrük vergileri getirme duyurusuna karşı, Çin hemen eşit şekilde misilleme yapmadı, bunun yerine "göz ardı etme" tutumuyla soğuk bir yaklaşım sergiledi ve aynı zamanda "dolardan kurtulma" planlarını hızlandırdı. Bu stratejik kararlılık, piyasaların yeni bir ticaret savaşının 1930'lardaki kapsamlı bir çatışmaya dönüşmeyeceğini, aksine daha kalıcı bir tüketim savaşı olabileceğini fark etmesine neden oldu.

kripto piyasası'nın tepkisi

Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin gümrük tarifeleri politikası, küresel finansal piyasaların şiddetli dalgalanmasına neden oldu, kripto piyasası da kapsamlı bir darbe aldı. Bitcoin, 83,500 dolardan 74,500 dolara düştü, Ethereum ise daha büyük bir düşüş yaşadı, 1,800 dolardan 1,380 dolara geriledi, diğer kripto paraların toplam piyasa değeri ise %40'tan fazla düştü. Piyasa likiditesi belirgin şekilde daraldı, Bitcoin'in aylık fon akışı, zirve noktasındaki 100 milyar dolardan 6 milyar dolara hızla düştü, Ethereum ise 6 milyar dolarlık net çıkışa geçti. Büyük ölçekli "teslimiyet satışı" yaşanmasına rağmen, fiyat düşüşü ile birlikte zarar boyutu kademeli olarak küçüldü ve kısa vadeli satış baskısının tükenme olasılığını gösterdi.

Teknik analizden hareketle, 93,000 dolar Bitcoin'in yeniden yükseliş ivmesi kazanması için kritik direnç noktası haline geldi, 65,000-71,000 dolar aralığı boğaların koruması gereken ana destek alanıdır. Mevcut piyasa kritik bir aşamaya girmiştir, eğer destek seviyesinin altına düşerse, çoğu yatırımcı kayıplara uğrayacak ve daha şiddetli bir piyasa düzeltmesi tetiklenebilir. Genel olarak, kripto piyasası küresel likidite değişimlerine son derece duyarlıdır, bu seferki gümrük politikalarının getirdiği belirsizlik geniş çaplı bir etki yaratmıştır, piyasanın istikrar kazanıp kazanamayacağı, sonraki politika yönelimi ve sermaye geri akış durumuna bağlı olacaktır.

Bu oyunda, kripto piyasası hem pasif bir alıcı hem de aktif bir değişkendir. Uluslararası durum gerginleştiğinde ve küresel para sistemi kargaşa içinde olduğunda, yatırımcılar herhangi bir hükümet veya varlık tarafından kontrol edilmeyen, kıt ve küresel bir dijital değer saklama aracı arayabilirler. Belki de eski düzenin itibarı ticaret savaşları tarafından aşındığında, yeni sistemin tohumları sessizce filizlenir.