zk-SNARK và xác minh kỹ thuật số: Nhiều khó khăn và giải pháp tiềm năng

Trong những năm gần đây, hệ thống danh tính kỹ thuật số được bảo vệ bằng công nghệ zk-SNARK ngày càng trở thành xu hướng chính. Các dự án hộ chiếu zk-SNARK khác nhau đang phát triển các gói phần mềm thân thiện với người dùng, cho phép người dùng chứng minh tính hợp lệ của danh tính mà không cần tiết lộ chi tiết danh tính. Số lượng người dùng World ID sử dụng công nghệ sinh trắc học và zk-SNARK đã vượt qua 10 triệu. Các dự án danh tính kỹ thuật số ở Đài Loan, Trung Quốc và Liên minh Châu Âu cũng ngày càng chú trọng đến công nghệ zk-SNARK.

Bề ngoài, việc phổ biến danh tính kỹ thuật số dựa trên zk-SNARK dường như là một chiến thắng lớn cho chủ nghĩa tăng tốc phi tập trung (d/acc). Nó có thể bảo vệ mạng xã hội, hệ thống bỏ phiếu và dịch vụ Internet khỏi các cuộc tấn công và thao túng mà không hi sinh quyền riêng tư. Nhưng thực tế không đơn giản như vậy, các hệ thống danh tính loại này vẫn tồn tại rủi ro. Bài viết này sẽ trình bày các quan điểm sau:

• zk-SNARK đóng gói đã giải quyết nhiều vấn đề quan trọng
• Nhưng vẫn tồn tại rủi ro, chủ yếu xuất phát từ việc duy trì nghiêm ngặt thuộc tính "một người một danh tính".
• Chỉ dựa vào "chứng minh tài sản" để phòng ngừa tấn công phù thủy là không đủ.
• Trạng thái lý tưởng là chi phí để có N danh tính là N²
• Danh tính đa dạng là giải pháp thực tế nhất

Ưu điểm và hạn chế của danh tính xác minh kỹ thuật số zk-SNARK

Hệ thống danh tính zk-SNARK thực sự giải quyết một số vấn đề quan trọng. Nó tránh việc người dùng cung cấp thông tin danh tính hợp pháp đầy đủ cho dịch vụ, tuân thủ tốt hơn nguyên tắc quyền tối thiểu. So với các mã thông báo gián tiếp như số điện thoại, nó cung cấp sự bảo vệ quyền riêng tư đáng tin cậy hơn.

Tuy nhiên, loại hệ thống này vẫn còn một số hạn chế:

1. Không thể đạt được tính ẩn danh thực sự. Quy tắc "mỗi người một danh tính" nghiêm ngặt có thể dẫn đến tính ẩn danh của người dùng thấp hơn mức hiện tại.

2. Không thể ngăn chặn sự ép buộc. Chính phủ hoặc nhà tuyển dụng vẫn có thể buộc người dùng công khai thông tin danh tính đầy đủ.

3. Không thể giải quyết các rủi ro không thuộc về quyền riêng tư. Ví dụ như không thể bảo vệ những người không quốc tịch, hoặc đối phó với các cuộc tấn công của hacker và những vấn đề khác.

4. Trong một số tình huống, hiệu quả bị hạn chế. Ví dụ, trong các tình huống cần phân phối tài nguyên một cách toàn diện, hoặc trong các tình huống quản trị cần cân bằng trọng số của các thực thể lớn nhỏ.

Hệ thống danh tính đa dạng: Một giải pháp khả thi

Để vượt qua những hạn chế trên, chúng ta cần một hệ thống danh tính linh hoạt hơn. Trạng thái lý tưởng là chi phí để có được N danh tính là N², điều này vừa có thể hạn chế quyền lực của các chủ thể lớn, vừa có thể ngăn chặn việc lạm dụng.

Hệ thống danh tính đa dạng là một giải pháp khả thi để đạt được trạng thái lý tưởng này. Nó không phụ thuộc vào một tổ chức phát hành chính duy nhất, có thể được thực hiện thông qua hai cách sau:

1. Danh tính đa dạng rõ ràng: Cơ chế xác minh danh tính dựa trên sơ đồ xã hội.

2. Danh tính đa dạng ẩn: Nhiều nhà cung cấp danh tính cùng tồn tại, ứng dụng tương thích với nhiều phương thức xác minh.

Hệ thống danh tính đa dạng có tính ẩn danh, khả năng chống ép buộc và độ chịu lỗi mạnh mẽ hơn. Nó cung cấp sự kiềm chế cần thiết cho các cuộc tấn công và hành vi lạm dụng, đồng thời đảm bảo rằng người dùng không bị buộc phải tiết lộ thông tin danh tính cố định.

Trong tương lai, dự án "một người một danh tính" có thể sẽ tích hợp với hệ thống danh tính dựa trên sơ đồ xã hội, cung cấp hỗ trợ ban đầu cho hệ thống này, thúc đẩy sự phát triển của sơ đồ xã hội phân tán toàn cầu.

Khi xây dựng hệ thống xác minh kỹ thuật số, chúng ta cần tìm kiếm sự cân bằng giữa bảo vệ quyền riêng tư, tính bảo mật và tính phổ quát. Hệ thống danh tính đa dạng cung cấp một hướng đi khả thi để giải quyết tình huống đa chiều này.